Japón

Na zijn korte film Maxhumain (1999) maakte regisseur Carlos Reygadas in 2002 zijn eerste lange film, Japón. De film draaide datzelfde jaar vervolgens op het filmfestival van Cannes en sleepte daar een mention spéciale in de wacht in de strijd om de Camera d'Or, de prestigieuze prijs voor de beste debuutfilm. Ook met zijn verdere films, Batalla en en Cielo (2005) en Stellet Licht (2007), gooide Carlos Reygadas hoge ogen op het festival. Daarnaast wordt Japón ook nog genoemd als een kenmerkende film voor de zogenoemde 'contemporary contemplative cinema' categorie, waartoe ook filmmakers als Aleksandr Sokurov, Sharunas Bartas en Béla Tarr behoren. Reden genoeg om deze film eens op te zetten.

De film draait om een man van een jaar of vijftig die door Mexico trekt op weg naar een klein dorpje. Al snel komen we te weten wat zijn doel is: er een einde aan maken. Ondanks dat er weinig in de film gesproken wordt, komen we beetje bij beetje te weten dat de man zijn alledaagse leven in de stad zat is en daarom met een pistool op zak richting zijn einde loopt. Eenmaal aangekomen bij het dorpje is het een oudere, alleen wonende vrouw die hem onderdak biedt. Eerst ontstaat er een zorgzame relatie waarin de vrouw voor de man probeert te zorgen, maar al snel lijken de twee op een hoogte te staan. Een prachtig voorbeeld hiervan is de scène waarin de man en de vrouw samen buiten zitten en een sigaret delen.

Als vervolgens een neef van de vrouw haar schuur af wil breken om de stenen te hergebruiken, lijkt er iets te veranderen in de relatie. Ditmaal is het de man die probeert voor de vrouw te zorgen en de groep mannen probeert op andere ideeën te brengen. Het moge duidelijk zijn dat gedurende de hele film de relatie tussen de man en vrouw centraal staat. Twee verloren zielen die elkaar proberen te helpen, al klinkt het zo een stuk zoetsappiger dan het is. Naast een bijzondere karakterschets toont Japón ook het prachtige platteland van Mexico in de spreekwoordelijke geuren en kleuren. Reygadas toont het leven op het platteland op een harde, maar waarschijnlijk realistische manier. Een voorbeeld hiervan zijn de vele scènes waarin vrouwen en dieren op oneerzame wijze worden behandeld.

Tot hiertoe lijkt de film redelijk standaard te verlopen. Er zijn echter enkele scènes die deze film een extra status weten te geven. Zo zijn er enkele scènes met een vreemde seksuele spanning die op zijn minst confronterend genoemd mag worden. Verder zijn er dan nog de scène waarin de man langzaam doordraait en uiteindelijk naast een dood paard op de grond valt en de eindscène. In deze eindscène gebeurt er namelijk iets dat voor mij zowel onbegrijpelijk was als ook beeldschoon. Tenminste, de manier van filmen was werkelijk verbluffend. Waar ik de scènes met de vreemde seksuele spanning niet echt iets toe vond voegen aan de film, laten de andere twee scènes die ik zojuist noemde deze film boven de middelmaat uitstijgen. Reygadas heeft het voor elkaar gekregen om een ervaring te creëren zoals ik deze nog nooit eerder mee maakte en daarvoor verdient hij alle lof.